Атэстацыя педагагічных работнікаў – гэта вывучэнне і ацэнка іх прафесійнага ўзроўню, дзелавых і асабістых якасцяў, вынікаў педагагічнай дзейнасці па фарміраванні ведаў, уменняў, навыкаў, інтэлектуальнага, маральнага, творчага і фізічнага развіцця вучняў пры рэалізацыі зместу адукацыйных праграм дашкольнай, агульнай сярэдняй, прафесійна-тэхнічнай, сярэдняй спецыяльнай, спецыяльнай, дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі, праграм выхавання, ажыццяўленні навукова-метадычнага забеспячэння.
Асноўныя прынцыпы атэстацыі педагагічных работнікаў:
- калегіяльнасць,
- сістэмнасць,
- цэласнасць экспертных адзнак, якія забяспечваюць аб'ектыўнае, карэктнае, добразычлівае стаўленне да работнікаў, якія атэстуюцца.
Склад атэстацыйнай камісіі:
1 – кіраўнік або па яго рашэнню іншая ўпаўнаважаная асоба;
1 – прадстаўнік прафсаюзнага камітэта;
Не менш як 5 выбраных членаў з ліку педагагічных работнікаў шляхам тайнага галасавання.
Не могуць уваходзіць педагогі, якія будуць праходзіць атэстацыю, падлягаюць абавязковай атэстацыі ў перыяд паўнамоцтваў атэстацыйнай камісіі.
Склад атэстацыйнай камісіі вызначаецца загадам кіраўніка і да 1 кастрычніка даводзіцца да ведама педагагічных работнікаў.
Тэрмін паўнамоцтваў атэстацыйнай камісіі - адзін год з даты загада аб яе стварэнні.
Атэстацыйная камісія выбірае з ліку сяброў камісіі:
- старшыні,
- намесніка старшыні,
- сакратара.
Атэстацыя на прысваенне кваліфікацыйных катэгорый праводзіцца толькі па ініцыятыве педагагічнага работніка, які можа падаць заяву на працягу бягучага навучальнага года ў адпаведную атэстацыйную камісію.
Абавязковыя ўмовы допуску педагагічнага работніка да праходжання атэстацыі (п.18 Інструкцыі):
- Адпаведнасць атрыманай адукацыі кваліфікацыйным патрабаванням, якія вызначаны ЭКСДС (вызначаецца па дыпломе аб адукацыі);
- Наяўнасць стажу работы ў адпаведнасці з патрабаваннямі п.19 Інструкцыі (вызначаецца па працоўнай кніжцы або іншых дакументах, якія змяшчаюць звесткі аб перыядах работы (даведка аб месцы працы, службы і займаемай пасадзе або копія загаду наймальніка, у якога работнік працуе па сумяшчальніцтве));
- Асваенне зместу адукацыйнай праграмы павышэння кваліфікацыі кіруючых работнікаў і спецыялістаў адукацыі (пацвярджаецца дакументам устаноўленага ўзору (не радзей як адзін раз у тры гады).
Абавязковая атэстацыя на пацвярджэнне кваліфікацыйных катэгорый праводзіцца па ініцыятыве кіраўніка арганізацыі (у дадзеным выпадку заява ад атэстуемага не патрабуецца).
Падстава для атэстацыі на пацвярджэнне кваліфікацыйнай катэгорыі – загад кіраўніка.
Атэстацыйная гутарка праводзіцца для ўсіх педагагічных работнікаў, у т.л. вызваленых ад здачы кваліфікацыйнага экзамену пры праходжанні атэстацыі на прысваенне (пацвярджэнне) вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі ў адпаведнасці з п.30 Інструкцыі і на прысваенне кваліфікацыйнай катэгорыі ў адпаведнасці з п.п.20,20-1 Інструкцыі.
Атэстацыйная гутарка – гутарка з атэставаным з мэтай высвятлення яго інтарэсаў і ўзроўню агульнай падрыхтоўкі. Гутарка таксама форма педагагічнай экспертызы, спецыяльная гутарка па актуальных пытаннях сучаснай адукацыі, складаных або спрэчных праблемах па вывучаемым прадмеце, якая ўладкоўваецца з мэтай высвятлення інтарэсаў, агульнай падрыхтоўкі атэставанага ў адпаведнасці з кваліфікацыйнымі патрабаваннямі.
Сцэнар атэстацыйнай гутаркі можа быць наступны:
- Заслухоўванне характарыстыкі атэстуецца.
- Заслухоўванне атэстуецца (самаацэнка, перспектывы прафесійнага росту, шляхі ўдасканалення педагагічнай дзейнасці).
- Заслухоўванне членаў атэстацыйнай камісіі з ацэнкай педагагічнай дзейнасці атэстуемага і пытаннямі да яго.
- Абмеркаванне атэстацыйных матэрыялаў.
- Унясенне прапаноў па выніках атэстацыі.
- Вынясенне рашэння па выніках атэстацыі.
Варта падкрэсліць, што пры прыняцці рашэння асаблівая ўвага надаецца эфектыўнасці педагагічнай дзейнасці, вынікам працы, прафесійна значным асобасным якасцям атэстуецца.